zbudowany w połowie XVI wieku
Początki zabudowań sięgają połowy XVI wieku, kiedy to został wybudowany renesansowy zamek. Najprawdopodobniej był on wzniesiony przez Pana Dukli Jana Jordana. Kolejnymi właścicielami byli po kolei Zborowscy i Drohojewscy. W 1601 r właścicielem dóbr został Andrzej z Kurozwęk Męciński. W 1636r przechodzi w ręce Franciszka Bernarda Mniszcha, który w latach 1636-38 przebudował zamek wznosząc nowy budynek po zachodniej stronie i fortyfikując go czterema bastionami obronnymi, tworząc warowny pałac w typie włoskiego "palazzo in fortezza.”
Następną przebudowę przeprowadził w latach 1764-65 Jerzy August Wandalin Mniszech wraz z żoną Marią Amalią z Bruhlów. Autorem projektu prawdopodobnie był drezdeński architekt Jan Fryderyk Knobl, a pracami kierował architekt i budowniczy Mniszchów Leonard Andrys. W tym okresie rozbudował istniejący pałac, dobudowując kolejne piętro zwięczonym mansardowym dachem. Na miejscu dwóch bastionów wybudowano dwie oficyny, a pozostałe fortyfikacje rozebrano, a na ich miejscu powstał park w stylu francuskiego ogrodu. W parku znajdowały się okazałe drzewa, jeziora z mostkami, rzeźby oraz elementy małej architektury. Pałac Mniszchów w stylu "entre cour et garden" był jedną z piękniejszych rezydencji w ówczesnej Polsce. Nastał wtedy czas największej świetności dukielskiego pałacu z jego kolekcją dzieł sztuki, biblioteką i funkcjonującym teatrem dworskim.
W 1779 r. Córka Jerzego, Maria Józefa Potocka sprzedała nieruchomość Józefowi Kantemu Ossonlińskiemu. Na początku XIX w. majątek należał do rodziny Stadnickich, a następnie jako wiano ślubne przeszło na Wojciecha Męcińskiego. W 1875 r. Po zniszczeniu przez pożar i okupację rosyjską Cezary Meciński wraz z synem Adamem przeprowadzili w pałacu prace remontowe, dodając ganek i balkony. Park został również przeprojektowany w stylu bardziej naturalnego ogrodu angielskiego.
W 1925 r. Pałac stał się własnością rodu Tarnowskich. Stanisław Tarnowski został adoptowany przez Adama Mecińskiego, krewnego jego ojca i ostatniego z rodu Męcińskich. Majątkiem zarządzała jego matka Wanda, a następnie jego ojciec Hieronim, aż do czasu gdy Stanisław miał osiągnąć 30 lat.
W 1939 r. wybuchła II Wojna Światowa, a pałac został zajęty przez Niemców. W 1944 r. Polska znalazła się pod sowieckimi rządami komunistycznymi, a Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (PKWN) stworzony przez Józefa Stalina wprowadził dekret o reformie rolnej, przez który grunty przekraczające ogółem 100 hektarów lub 50 hektarów użytków rolnych, były skonfiskowane i skradzione prawowitym właścicielom.
W 1939r. Stanisław Tarnowski-Męciński prawowity właściciel majątku opuścił Polskę i walczył na różnych frontach II wojny światowej. Brał udział w walkach we Francji gdzie ukończył Szkołę Podchorążych i wstąpił do 2 Dywizji Strzelców. Po klęsce Francji został internowany w Szwajcarii, skąd się przedostał do Palestyny i wstąpił do Brygady Strzelców Karpackich. Generał Kopański napisał o nim następująco: "Tarnowski należał do najodważniejszych żołnierzy w Pułku Artylerii Karpackiej. Dwa razy wyróżnił się w boju - pod Tobrukiem oraz w bitwie pod Bardią - i został odznaczony Krzyżem Walecznych". Na własną prośbę został przeniesiony do Anglii i po ukończeniu kursu dla komandosów w Warmham Court wszedł w skład wojsk spadochronowych. Jednak nigdy nie został zrzucony do Polski. Wstąpił do I Dywizji Pancernej Generała Maczka - do X Pułku Dragonów. Skończył wojnę w stopniu podporucznika, odznaczony czterokrotnie Krzyżem Walecznych. Po wojnie nie mógł wrócić do Polski i osiedlił się w Anglii. Dopiero w 1957r. mógł wraz z siostrą Zofią z Tarnowskich-Moss odwiedzić Polskę i Duklę. Podczas pobytu w Dukli tak skomentował nastały widok "rozumiem dlaczego ktoś chciałby zabrać, ale dlaczego zniszczyć - tego już pojąć nie mogę".
Po upadku komunizmu w 1989 r. Stanisław Tarnowski-Męcinski, rozpoczął procedury odzyskiwania swojego majątku, którego zwrotu się nie doczekał. W wyniku długotrwałej sprawy sądowej pałac i park powrócił do rodziny Tarnowskich-Męcinskich dopiero w 2012 r.
Do dziś nie zwrócono 500 ha ziemi i 1500 ha lasów, które utrzymywały majątek.
Zdjęcia poniżej: Hrabina Zofia Tarnowska z jeleniem przed pałacem, salon pałacowy, młody Hrabia Stanisław Tarnowski-Męciński z gołębiami przed pałacem, Stanisław po swoim pierwszym polowaniu w Dukli, Stanisław i jego siostra Zofia przed pałacu z jeleniem, Zofia i Stanisław wraz z kuzynami Marią i Elżbietą Baworowką obok samochodu przed pałacem, Stanisław w kajaku w parku, Stanisław w mundurze Polskiego Wojska.
Warto przeczytać: Pałac w Dukli - skarby utracone
Jan Spytek Tarnowski
Aby ocalić od zapomnienia, przekazuję moją skromną wiedzę na temat losów pałacu dukielskiego i jego niegdyś znakomitych zbiorów. Zbiorów sztuki, archiwaliów i pamiątek historycznych, które na skutek II wojny światowej i komunistycznej nacjonalizacji przestały istnieć. Zbiory te, podobnie jak w przypadku setek, a nawet tysięcy ziemiańskich i arystokratycznych domów – odeszły w niebyt. Te centra cywilizacji, kultury i polskości – w przeważającej części już po zakończeniu działań wojennych – zostały po prostu starte z powierzchni ziemi. Było to konsekwencją przystąpienia przez komunistycznego najeźdźcę do budowy nowego „wspaniałego świata”. Do naszych dni zachowały się po nich jedynie nikłe wspomnienia.
